राष्ट्रिय स्तरको स्वास्थ्य पुनःस्थापना केन्द्र नहुँदा उपचारमा समस्या

काठमाडौँ । राष्ट्रिय स्तरको स्वास्थ्य पुनःस्थापना केन्द्र नहुँदा दुर्घटनामा अंगभंग भएका बिरामीको उपचारमा समस्या देखिएको छ ।

मुख्य गरी दुर्घटनामा परेर अंगभंग भएकाहरुको उपचारसँगै शारीरिक व्यायाम अभ्यास गराएर गराइने उपचारमा समस्या देखिएको हो । सरकारको आफ्नो पुनःस्थापना केन्द्र नभएकोले बिरामीले निजी पुनस्थापना केन्द्रमा महँगोमा उपचार गराउन बाध्य बनिरहेका छन् ।

स्पाइन इन्जुरी, हेड इन्जुरीहरु, क्यान्सर, हड्डीको बिरामीहरुले अस्पतालको उपचारपछि पनि तोकिएको व्यायाम र थेरापी गर्नुपर्ने हुन्छ । राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरका मेडिकल सुपरिटेण्डेन्ट डा। बद्रि रिजालले यस्तो उपचार चिकित्सकको निगरानीमा वा सल्लाहमा पुनःस्थापना केन्द्रमा राखेर उपचार गराउँदा बिरामी छिटो निको हुने बताए ।

उनले हालसम्म नेपालमा सरकारी स्तरमा पुनःस्थापना केन्द्र नरहेको जानकारी दिए । पुनःस्थापना केन्द्र नहुँदा बिरामीहरु निजी स्वास्थ्य संस्थामा महंगो रकम तिरेर उपचार गराउन बाध्य रहेको बताए । दुर्घटनामा परेर उपचारमा आएका बिरामीले सहज जीवनयापनमा फर्कन पुनःस्थापना केन्द्रमा रहेर नै उपचार गराउनुपर्ने भएकोले सरकारले छिटो भन्दा छिटो पुनःस्थापन केन्द्र निर्माण गर्नुपर्ने डा। रिजालले बताए ।

दुर्घटना पछिको आकस्मिक उपचार पछिका बिरामीले पूर्ववत अवस्थामा फर्कन वा जीवनशैलीलाई सहज बनाउन विभिन्न प्रकारको व्यायाम र थेरापी गर्नुपर्ने हुन्छ । यो लामो समय लाग्ने उपचारको प्रक्रिया हो ।

अहिलेसम्म सरकारको आफ्नो छुट्टै पुनःस्थापना केन्द्र छैन । ललितपुरको गोदावरी नगरपालिकाले पुनःस्थापना केन्द्र निर्माणमा चासो देखाएको छ । नगरपालिकाको वडा नं। १० र ६ को सीमामा पर्ने झ्यालुन्टार सामुदायिक वन र फैडोल सामुदायिक वन क्षेत्र भित्र पुनःस्थापना केन्द्र निर्माण गर्न जग्गा उपलब्ध गराउने निर्णय समेत गरेको छ ।

गोदावरी नगरपालिकाले नगरपालिकाले पुषमा एक निर्णय गर्दै वडा नं। १० र ६ को सीमामा पर्ने झ्यालुन्टार सामुदायिक वन र फैडोल सामुदायिक वन क्षेत्रभित्र बन्द भएको पुरानो ढुङ्गा खानी क्षेत्रको करिव सय रोपनी जग्गा पुनःस्थापना केन्द्र निर्माणकोलागि उपलब्ध गराउने भएको छ ।

राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरका मेडिकल सुपरिटेण्डेन्ट डा। बद्रि रिजालले निर्माणको लागि थप प्रक्रिया अघि बढाउनका स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयमा आग्रह पत्र पठाएको पनि बताए । सरकारले प्राथमिकतामा राखेर छिटो निर्णय गर्नुपर्ने डा। रिजालले बताए ।

नेपालमा दुर्घटनाको अवस्था कहाली लाग्दो छ । सबैभन्दा धेरै सडक दुर्घटना छ । दुर्घटना पछिको मृत्यु हुने दर सबैभन्दा धेरै छ । धेरै सडक दुर्घटना हुने भएकोले अन्य दुर्घटनाको अभिलेख व्यवस्थित रहेको पाइँदैन । कृषि क्षेत्र, औद्योगिक क्षेत्र, निर्माण क्षेत्रमा हुने दुर्घटनाका तथ्यांकमा आधारित समाचारमा खासै आउँदैनन् ।

स्वास्थ्य सेवा विभागको तथ्यांकअनुसार ०७९\०८० मा सवारी दुर्घटनामा परेका एक लाख एक हजार ९४७ घाइते अस्पताल पुगेका छन् । विभागको तथ्यांकअनुसार ९४ हजार ६ सय ६५ घाइते अस्पतालका ओपिडी र गम्भीर घाइते भएका सात हजार दुई सय ८२ इमर्जेन्सीमा पुगेका छन् । ०७९\०८० मा दुई हजार आठ सय ८३ जनाले दुर्घटनामा ज्यान गुमाएको तथ्यांक छ ।