काठमाडौँको सडक सुधारः गुणस्तर परीक्षणदेखि धुलोरहित सहरको लक्ष्यसम्म

काठमाडौँ । महानगरपालिकाबाट निर्माण भएका, मर्मत भएका सडकहरूको गुणस्तर परीक्षणका लागि कोर कटिङ् नमूना प्रयोगशालामा पठाउने गरिएको छ । यसबाट कालोपत्रे गर्न प्रयोग गरिएको विटुमिनको मात्रा तथा गुणस्तर, कालोपत्रको मोटाइ, कम्प्याक्सन (खँदिलोपना), निर्माण सामग्रीको मिश्रण मात्रा हेरिन्छ । सडकको दायाँ भाग, केन्द्र भाग र वायाँ भाग गरी विभिन्न स्थानबाट परीक्षणका लागि कटिङ् गरिन्छ ।

महानगरपालिकाकी उपप्रमुख एवं अनुगमन समितिका संयोजक सुनिता डंगोलको नेतृत्वमा योजना अनुगमन गर्न डल्लु आवास क्षेत्रमा पुगेका पदाधिकारीलाई सार्वजनिक निर्माण विभागका प्रमुख सुरज शाक्यले गुणस्तर कायम गराउन अपनाइएको विधिका विषयमा जानकारी दिए ।

“योजना सम्पन्न भएपछि यसको गुणस्तर सुनिश्चित गर्न प्रचलित कानुनले दिएका सूचकहरूको पूर्ण कार्यान्वयन गर्नुहोला,” अनुगमनका क्रममा उपप्रमुख डंगोलले भनिन्,”हामीले खोजेको नतिजा योजना कार्यान्वयन हुनु मात्र होइन, यसको दिगो र सुलभ उपयोग पनि हो । सार्वजनिक निर्माण कार्य गर्दा अपाङ्गता भएका, ज्येष्ठ नागरिक, असक्त व्यक्ति, बालबालिका सबैले प्रयोग गर्न सक्ने र सुरक्षित हुनुपर्छ । निर्माण मात्र होइन अव पहुँचयुक्त निर्माणमा काम गर्नुपर्छ ।”

मागका आधारमा तत्काल सडक मर्मत सम्भार गर्न महानगरपालिकाले एउटै प्याकेजमा निर्माण पक्ष आव्हान गरेको थियो । यसमा छानिएको गणेश एण्ड गंगा, रमिला जेभिसँग २०८० फागुन २३ गते सम्झौता भयो । करिब १२ करोड ६५ लाख रुपैयाँ लागत रहेको यो योजना २०८१ फागुन मसान्तसम्मका लागि हो ।

यसअन्तर्गत अहिलेसम्म करिब १२ किलोमिटर मार्गको स्तरोन्नति र मर्मत भएको छ । अनुगमन गरिएको वडा नम्बर १५ स्वयम्भू क्षेत्रमा पर्ने, आदिकवि मार्ग, स्वयम्भू मार्ग, परिक्रमा मार्ग, सिद्धिचरण मार्ग, विजेश्वरी उकालो, डल्लु चौताराबाट डल्लु पुल, लखतीर्थ मार्ग, ससुख्वाट मार्ग, सैनिक स्कूल मार्ग र धुम्बाखेल विष्णुमती रोड मर्मत सम्भार प्याकेजअन्तर्गतकै हो । यस वडामा करिब ६ किलोमिटर सडकमा काम भइरहेको छ ।

पूर्वाधार सुधार गरेर काठमाडौँलाई धुलोरहित सहर बनाउने महानगरपालिकाको ‘धुलोरहित सडक’ कार्यक्रम ३ वर्षसम्म सञ्चालन हुने वहुवर्षिय योजना हो । यसका लागि हरेक वर्ष करिब १ अर्व रुपैयाँ खर्च हुने अनुमान गरिएको छ । महानगरपालिकाको भौगोलिक क्षेत्रलाई ४ भागमा विभाजन गरेर हरेक क्षेत्रका लागि एउटा प्याकेज बनाइएको छ । यसअन्तर्गत पूर्व क्षेत्रमा वडा नम्बर ६, ७, ८, ९, १०, ३१, ३२ पर्छन् । यी वडामा काम गर्न करिव ९० करोड रुपैयाँको लागत अनुमान गरिएको थियो । सार्वजनिक खरिद प्रक्रियाबाट यसको कार्यादेश रकम ७९ करोड ५७ लाख रुपैयाँ रहेको छ ।

कामको जिम्मा वर्ल्डवाइड-कोहिनुर-रमिता जेभिले पाएको छ । निर्माण पक्षसँग २०८१ असोज १४ गते सम्झौता भएको हो । सम्झौताको अवधि २०८३ असार मसान्तसम्म हो । कार्यक्रमअन्तर्गत वडा नम्बर ६, ९ र ३२ मा काम भइरहेको छ । करिब ३ सय मिटर ढल निर्माण अहिलेको प्रगति हो, सार्वजनिक निर्माण विभागले जनाएको छ ।

उत्तर क्षेत्रमा वडा नम्बर १, २, ३, ४, ५, २६, २८, २९ र ३० पर्छन् । यस क्षेत्रको कामका लागि आव्हान गरिएको सार्वजनिक बोलपत्रको सूचनाबाट आएका निर्माण पक्षमध्ये ढुकुछु-आरए जेभिले कामको जिम्मा पाएको छ । निर्माण पक्षसँग २०८१ असार ७ गते सम्झौता भएको हो । सम्झौताको अवधि २०८३ असार मसान्तसम्म हो । करिब ९० करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको योजनाका लागि सार्वजनिक खरिद प्रक्रियाबाट ७३ करोड रुपैयाँमा सम्झौता भएको छ ।

मध्य क्षेत्रमा भित्री वडाहरु, वडा नम्बर ११, १२, १७, १८, १९, २०, २१, २२, २३, २४, २५ र २७ पर्छन् । यस क्षेत्रको कामका लागि करिब ४५ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको थियो । यसमा बोलपत्रमार्फत करिब ३४ करोड ३३ लाख रुपैयाँ कबोल गर्ने अर्याल-युएसजी- आरएस लक्ष्मी जेभिले कामको जिम्मा पाएको छ । निर्माण पक्षसँग २०८१ जेठ २९ गते सम्झौता भएको हो । सम्झौताको अवधि २०८४ जेठ मसान्तसम्म हो । यस क्षेत्रमा करिब १ हजार ५ सय मिटर सडक कालोपत्रे भएको छ । यस्तै करिब ८४० वर्गमिटर सडक ढलान गरिएको छ ।

पश्चिम क्षेत्रमा वडा नम्बर १३, १४, १५ र १६ पर्छन् । यसको खरिद प्रक्रिया टुङ्गिन बाँकी छ । सार्वजनिक निर्माण विभागका प्रमुख शाक्यका अनुसार धुलोरहित सडक कार्यक्रमअन्तर्गत कुनै पनि ठाउँ नछोडी सबै सडक कालोपत्रे हुनेछ । मर्मतसम्भार कार्यक्रम र पूर्वाधार एम्बुलेन्स कार्यक्रमअन्तर्गत भत्किएको, भासिएको वा विग्रिएको ठाउँलाई तत्काल मर्मत गर्ने काम हो । यसमा पनि सडक कालोपत्रे गर्ने काम गरिन्छ । तर, यो खण्ड खण्डमा मात्र हुन्छ ।

अनुगमनका क्रममा धुलोरहित सडक कार्यक्रमअन्तर्गत वडा नम्बर ४ का सडकहरू हेरिएको थियो । यस वडामा ११ वटा मार्ग ९४ हजार ४९१ मिटर० सडकमा काम भइरहेको छ । आनन्दमाया मार्ग, दिपज्योति मार्ग, बराह मार्ग, टुँडालदेवी मार्ग, सरस्वती मार्ग, गीताञ्जली मार्ग, तल्लो टुँडालदेवी मार्ग, शान्तिप्रिय मार्ग, धारा मार्ग, लाम्टाङ् मार्ग, ज्ञानज्योती मार्ग यस क्षेत्रमा काम भइरहेका मार्ग हुन् ।

यही कार्यक्रमअन्तर्गत वडा नम्बर ३ मा ७ वटा मार्ग (कान्ति मार्ग, कपन मार्ग, नर्सरी मार्ग, साइ मार्ग, गोदावरी मार्ग, धापासी मार्ग, धारापाटी मार्ग) मा काम भइरहेको छ । यसको लम्बाइ २ हजार ५४४ मिटर हो ।